Moe zat ze tegenover mij: “De laatste maanden kan ik me slecht concentreren, kan ik niet goed tegen de vele prikkels van buitenaf. En door alles wat er gebeurd is, kijk ik vol angst naar de toekomst. Enige tijd geleden ben ik ziek uitgevallen (ik denk een burnout) en merk ik dat alles me teveel is. Ik werk nu al geruime tijd niet, heb mijn lijf en hoofd teveel uitgeput. Toch solliciteer ik veel om maar een andere passende baan te vinden – ik vind dat ik gewoon moet kunnen werken?!”

Of ze daartoe op dit moment in staat is, vraag ik me serieus af. De sollicitaties leiden op dit moment tot weinig omdat focus en positieve energie bij haar ontbreekt.

In de gesprekken die we hebben, komt naar voren dat ze haar hele leven in de zorg werkt. Ze is er altijd voor de oudere cliënten die haar hulp en zorg nodig hebben. Ze is er voor haar familie en vrienden, ze is er voor haar collega’s, ze is er voor haar leidinggevende. Als ze door de toenemende druk tot 23.00 uur door moet werken in plaats van tot 19.00 uur dan ‘moest dat maar’ en gaf ze haar vrije avond op. Op mijn vraag wat maakte dat ze er voor iedereen was, zegt ze: “Ik had geen keus”.

Kwaliteiten en valkuilen

Zorgzaam zijn, behulpzaam zijn, het goed willen doen, anderen willen helpen: het zijn mooie kwaliteiten om te hebben en maken je tot een bijzonder mens. Maar soms kunnen deze eigenschappen doorslaan naar de verkeerde kant; vergeten we onszelf en zorgen we té veel voor de ander! We durven misschien geen nee te zeggen omdat we bang zijn voor wat anderen zullen denken. We passen onszelf aan om anderen maar tegemoet te komen in hun wensen, om aardig gevonden te worden, om niet in een mogelijk conflict te raken. Misschien ben je ook gewoon te moe om er een discussie over aan te gaan…

De gevolgen van dit alles kunnen zijn dat je steeds meer toelaat en dat anderen steeds meer eraan wennen dat jij het werk wel op zult pakken. En voor je het weet zit je in een vicieuze cirkel waarin de druk alleen maar toeneemt en er meer en meer taken jouw kant op komen.

Grenzen stellen

Het geeft je misschien een fijn gevoel om anderen te helpen, om gewaardeerd te worden, om aardig gevonden te worden. Maar soms is alle ballen hoog willen houden gewoon teveel. En als je dat ‘teveel’ maar lang genoeg volhoudt, je vermoeidheid toeneemt, je je eigen grenzen onvoldoende aan blijft geven, dan kan je niet alleen ziek uitvallen maar uiteindelijk door de langdurige uitputting van je lijf ook jarenlang last houden van allerlei klachten.

Ikzelf werd rond 1998 voor de eerste keer geconfronteerd met mijn eigen handelen. Het was een periode waarin ik vaak te lang, te hard en teveel heb gewerkt. Ik gaf onvoldoende grenzen aan, was bang voor wat mijn werkgever misschien zou denken, ik was bang om nee te zeggen omdat dat mogelijk confrontaties zou geven. Ik was ook hard naar mezelf toe: doe niet zo kinderachtig, wat zeur je nu, doorgaan! Ik was na het werk te moe om andere dingen te doen, had pijn in mijn lijf. Heb zelfs 3x (!) in die tijd mijn baan opgezegd en een andere baan gezocht omdat ik dacht dat het bij een andere baan fysiek beter zou gaan maar natuurlijk niet. Ik nam gewoon mijn oude gedrag mee: doorgaan, teveel hooi op mijn vork nemen, mezelf uitputten, geen nee zeggen. In 1998 ben ik uiteindelijk in de proeftijd van een 3e nieuwe baan ziek uitgevallen. Dat had niets meer met dat laatste bedrijf te maken noch met de functie maar ik was lichamelijk en mentaal ‘op’. Ik had totaal de signalen van mijn lijf genegeerd! Uiteindelijk ben ik 1,5 jaar uit de running geweest (ziek) met langdurige lichamelijke klachten tot gevolg.

Het was een hele harde les waarvan ik tot op de dag van vandaag klachten ondervind. Het was een punt in mijn leven waarop mijn lijf riep: “Stop! Kijk nu eens waar je mee bezig bent!” Meestal voel je in je lijf wel wanneer je moet oppassen, maar de vraag is ‘luisteren we naar die signalen’?

Grenzen stellen, je gedrag veranderen, vind ik zelf óók nog steeds moeilijk al kan ik het elke dag een beetje beter. Ik sta altijd ‘aan’, ga altijd maar door. Om mijzelf enigszins te wapenen werk ik voor mezelf :-), kan ik mijn eigen tijden indelen, kan ik in bed duiken als ik ziek ben wat ik beter kan dan als ik aan een ‘baas’ verantwoording moet afleggen. Best gek natuurlijk dat ik voor mijzelf beter mijn grenzen durf aan te geven dan voor een werkgever. Wat speelt daar dan? Waarom is dat? Welke overtuigingen liggen daaraan ten grondslag?

Mindset

De vraag die bovenstaande voorbeelden oproept is of we nu wel of niet een keuze hebben ten aanzien van ons gedrag en eigen handelen? Laten we ons gedrag bepalen door de ander, de werkgever, de collega’s, de buitenwereld? Of laten we ons gedrag bepalen door onze eigen mindset? Kiezen we voor bepaald gedrag uit angst voor wat de ander zal denken als we het niet doen of als we er wat van zeggen of als we onze grenzen aangeven?

Belangrijk is je bewust te zijn van je keuzes en met welke mindset je ze maakt! Een ander kun je namelijk nooit veranderen dus de zin ‘ik had geen keus’ is naar mijn idee niet juist. Uiteindelijk is het jouw eigen keuze hoe je op een ander of een situatie reageert, hoe moeilijk die situatie ook. En is ‘uit je comfortzone stappen’ en eindelijk eens grenzen durven aangeven de eerste stap op weg naar persoonlijke groei.

Vragen

Hoe zit dat bij jou? Zit je op dit moment in een baan waar je je niet helemaal happy voelt? Kost je werk je meer energie dan dat het je oplevert? Ga je ondanks dat alles maar door omdat je naar jouw idee ‘geen andere keuze hebt’?

Wat maakt dat je maar doorgaat en denkt dat je geen andere keuze hebt? Welke gedachtes heb je?

Schrijf je overtuigingen/ gedachtes eens op een papier en vraag jezelf vervolgens af:

• zijn mijn gedachtes waar of zijn het mijn eigen aannames?
• belemmeren mijn overtuigingen mij op dit moment of helpen ze mij?
• stel dat ik die belemmerende overtuigingen niet zou hebben, wat zou ik dan doen, denken, zeggen, voelen?
• wat heb ik nodig om die belemmerende overtuigingen aan het wankelen te brengen?
• wat kan ik zelf als eerste stap in deze al doen?

Loopbaancoaching

De dame waarmee ik dit blog begon, heeft de dappere stap gezet richting loopbaancoaching. Dapper omdat ook die eerste stap voor haar behoorlijk uit haar comfortzone is en ze zich kwetsbaar diende op te stellen! Het feit dat ze zelf een keuze heeft, was de grootste eyeopener voor haar vandaag.

Is het dat ook voor jou?